اثز مزحله بزداشت بز عملکزد تولید علوفه و ارسش غذایی گیاه کامل نیشکز به عنوان یک منبع علوفه ای

Transcript

1 ضوبر 115 تبثستبى 1396 ظظ: 55~68 اثز مزحله بزداشت بز عملکزد تولید علوفه و ارسش غذایی گیاه کامل نیشکز به عنوان یک منبع علوفه ای اثزا ين فز غی يب ) يؼ ذ هؼئ ل( پظ گش هشکض تحقیقبت آه صؽ کب سصی ه بثغ عجیؼی كفی آثبد دصف ل ػبصهبى تحقیقبت آه صؽ تش يج کب سصی دصف ل ايشاى حسي فضبیلی ػض یبت ػلوی ه ػؼ تحقیقبت ػل م داهی ک س ػبصهبى تحقیقبت آه صؽ تش يج کب سصی کشج ايشاى تبسيخ دسيبفت : اػف ذ 1394 تبسيخ پزيشؽ : آرس 1395 ؿوبس توبع يؼ ذ هؼئ ل: Eml: rm_oroo@yoo.om چكيذ ایي پض ص ث ه ظ ر تعييي ارسش غذایی عولكزد عل ف د رقن يطكز س درط دیزرط در ط ل د ر رضذ اجزا گزدیذ. ثزای ز رقن یک هشرع ا تخبة ضذ طی هذت فت هب ) ز هب د ثت( اس عل ف آى ب و ثزداری ث عول آهذ ث ح ی ک اس ز رقن 14 ثبر و ت ي ضذ. هيشاى ت ليذ عل ف تز يش هبد خطک ت ليذی در احذ سطح تعييي ضذ. تزکيت ضيويبیی و ب ا ذاس گيزی قبثليت ضن ث ر ش آسهبیطگب ی د هزحل ای تعييي گزدیذ. هيشاى هبد آلی هبد آلی قبثل ضن ت ليذی در احذ سطح هحبسج ضذ. تبیج طبى داد ک هقذار هبد خطک ق ذ بی هحل ل ثب پيطزفت رضذ گيب ث ص رت هع ی داری )0/05 > P( افشایص یبفت. در رقن س درط کوتزیي )19/5 درصذ( ثيطتزیي )31/7 درصذ( سجت هبد خطک ث تزتيت در ثزداضت ا ل آخز ث دست آهذ. در رقن دیزرط يش ر ذ هطبث ی ج د داضت ثب ایي تفب ت ک کوتزیي ثيطتزیي سجت هبد خطک ث تزتيت 25/57 20/74 درصذ ث د. هيشاى پز تييي خبم خبکستز ADF NDF ثب گذضت هزحل رضذ گيب ر ذ کب طی داضت )0/05 > P(. هيشاى پز تئيي خبم در ا ليي ثزداضت )اردیج طت( در رقن س درط دیزرط ث تزتيت 8/80 9/77 درصذ ث د اهب اس ثزداضت پ جن ث ثعذ در ز د رقن کوتز اس صف در هب فتن )آثبى( کوتز اس 3 درصذ ث د. هيشاى ق ذ هحل ل در ا ليي ثزداضت ثزای رقن س درط دیزرط ث تزتيت 3/65 3/48 درصذ در سيشد ويي ثزداضت )ا ایل آثبى( ث تزتيت 23/39 23/98 درصذ ث د. قبثليت ضن هبد خطک هبد آلی يش ثزای رقن س درط در هب بی ه ز آثبى ثزای رقن دیزرط در آثبى ثيطتزیي هقذار ث د )0/05 > P(. هيشاى ت ليذ هبد خطک هبد آلی پز تيي خبم هبد آلی قبثل ضن طی ر ذ رضذ گيب در ز د رقن ر ذ افشایطی داضت )0/05 > P(. ثب ت ج ث یبفت بی ایي پض ص هیت اى تيج گزفت ک سهبى ه بست ثزداضت گيب کبهل يطكز ث ع اى عل ف اس ظز ه اد هغذی قبثل ثزداضت آثبى هب خ ا ذ ث د ثب ایي حبل تعييي اثز چيي بی هختلف ثز عولكزد ارسش غذایی ایي ه جع عل ف ای يبس ث پض ص دارد. اص بی کليذی: گیب یکش اسصؽ غزايی د س سؿذ ػولکشد

2 Anml Sn Journl (Pjous & Szn) No 115 pp: Et o rvstn st on t nutrtv vlu n or prormn o wol plnt surn By: Erm Foroun* 1 n Hssn zl 2 1: S Arulturl n Nturl Rsours Rsr n Euton Cntr (zul), Arultur Rsr, Euton n Extnson Ornzton (AREEO), Dzoul, Irn 2: Anml Sn Rsr Insttut o Irn (ASRI), Arultur Rsr, Euton n Extnson Ornzton (AREEO), rj, Irn Rv: Mr 2016 Apt: Dmr 2016 Ts rsr ws onut to stuy t nutrtv vlu n or prormn o wol surn plnt. Two rms o rly rpnn (ERV) n lt rpnn (LRV) ultvrs wr slt n or yl ws ror n smpl sn My to Dmr (two tms pr mont). Smpls wr prorm or ml nlyss n two st n vtro stlty n tn prormn (yl/) o orn mttr (OM) n stl orn mttr (OM) wr stmt. Rsults sow tt DM n wtr solul surs (WSS) wr nrs ross t smpln sts (P<0.05). T mnmum (19.5 prnt) n mxmum (31.7 prnt) DM ontnt wr otn rsptvly t rst n t lst smpln sts or ERV. Smlr trn ws osrv or LRV wr t lowst n t st DM ontnt ws rsptvly n prnt. Howvr CP, As, NDF, ADF n mllulos sow rsn trns (P<0.05) ross t rvstn (P<0.05). T CP ontnt ws rsptvly 9.77 n 8.80 prnt or EGV n LGV t My ut ty wr lss tn 3.0 prnt t Dmr. T WSS ws 3.48 n 3.65 prnt n EGV n LGV t My ut wr nrs to n prnt t Dmr (P<0.05). An nrsn trn o DM, OM, CP n OM yl pr tr ws otn ross t rvstn sts n t st prormn oun t lst rvst. It n onlu tt rvstn o surn s or rop my prov t optmum nutrnts t Dmr owvr mor stus n to trmn t t o rnt ut on t prormn n nutrtv vlus o surn or. Ky wors: Sur n, or, nutrtv vlu, prormn, rowt sts ثبؿذ Mñ( وکبساى 2009 (. دس ک س بيی هب ذ ذ پبکؼتبى هکضيک ثشصيل ديگش ک س بی یکشخیض اص ايي گیب ث ع س د ه ظ س )ت لیذ ؿکش ػل ف ( اػتفبد هیک ذ Muñoz n Rnnr n Jos, 1978( یکش گیب ی چ ذ.) Gonzálz, 1998 Iql, 2014 ػبل اػت ک دس هقبيؼ ثب ػبيشگیب بى ػل ف ای ػولکشد ت لیذ ثبالتشی داسد. هیضاى ت لیذ ػل ف یکش هتفب ت گضاسؽ ؿذ اػت 145 تي ػلف تش دس کتبس ( n Bros ث ح ی ک اص Bv( تب 200 تي ثبالتش دس کتبس یض )Slvr, 2006 هقذه گیب یکش )Surn( ثب بم ػلوی ػبخبس م )Srum( اص گشاع بی ثل ذ هتؼلق ث خب اد Po ث هی ه بعق هؼتذل تب گشهؼیش اػت. ايي گیب دس ك ست سؿذ کبفی ث استفبع 2 تب 6 هتش هیسػذ ػبق آى ؼجتب ػخت فیجشی ؿذ ک غ ی اص ق ذ هیثبؿذ 1978(, Jos Rnnr n Roxs 1985(. یکشدس ػلؼل گیب ی ثیتشيي ثبصد سا دس فشاي ذ فت ػ تض داسا ث د ثبصد آى دس تجذيل ا شطی خ سؿیذ ث ه اد آلی تب د دسكذ هیسػذ. ايي گیب هی ت ا ذ ث ػ اى يک ه جغ ػل ف ای ث يظ دس فل ل خک قؾ ه وی دس تبهیي ػل ف دام ب داؿت 56

3 وکبساى 1979 Donr وکبساى 1982( هیسػذ. ثش اػبع گضاسؽ Mrn وکبساى )2015( عی آصهبيی ک ػ سقن گیب یکش ثب ذف ت لیذ ػل ف ه سد آصهبيؾ قشاس گشفت )دس ؿشايغی ک دهبی هحیظ دس ع ل ػبل ثیي 22 تب 33 دسج ػب تیگشاد ث د( هیضاى ت لیذ ػل ف تش ثیي 250 تب 339 تي هبد خک ت لیذی ثیي 56 تب 81 تي ث دػت آهذ. اص هضايبی ه ن ايي گیب ايني اػنت کن ثؼنت ثن ؿنشايظ ه غقن هذيشيت صاسػی قتی کت جذيذ ا جبم هیگیشد هی ت اى ػبال 2 تب 10 چیي ػل ف اص آى ثشداؿت و د. هیضاى هبد خنک ػل فن یکشث ع س هت ػظ حذ د 30 دسكنذ هنی ثبؿنذ کن ثنشای ػنیل کشدى ه بػت اػت Donr( وکبساى 1982(. اص ايي گیب هی ت اى ث كن ست ينک ه ظن س )ت لینذ ػل فن ( چ نذ ه ظن س )ت لیذ ؿکش ػل ف ( اػتفبد و د. تشکیت هغزی ػل ف یکش تحت تبثیش هشحل سؿذ گیب هتغینش هنی ثبؿذ. هیضاى پش تئیي خبم دس گیب ج اى حذ د 10 دسكذ اػنت اهنب پغ اص سؿذ کبهل گیب )صهبى ثشداؿت هحل ل ج ت ت لیذ ؿکش( کوتش اص 3 دسكذ هی ثبؿذ Mñ( وکبساى 2009 Nto وکبساى 2007(. ش چ ذ ػغح پش تئیي خبم دسايي ه جغ ػل ف ای پبيیي اػت اهب غ ی اص کشث یذسات ث د قبثلینت ضنن قبثنل ت ج ی 60( تب 70 دسكنذ( داسد ( Mñ وکنبساى )2009 ک هیت ا نذ دس تنبهیي ینبص ا نشطی دام نب هن ثش ثبؿنذ. ثنش اػنبع گضاسؽ Pt وکبساى )2002( گیب یکش عی فت هشحلن ثشداؿت ؿذ ک ثشداؿت ا ل دس هشحل ای ک ص گینب ثن ػنبق شفت ث د )ا اػظ فش سديي هب ( هشاحل ثؼذی ث ف اكل صهب ی 56 س ص دس ظش گشفت ؿذ. هیضاى پش تئیي خبم اص 9 ثن 2/ 2 6/ دسكنذ ADF 67/4 ث 46/4 NDFاص اص 39/3 ث 30/5 س نذ کب نی قبثلیت ضن هبد آلی اص 50/1 ث 59/1 دسكذ س ذ افضايی نبى داد ذ. Quroz وکبساى )2005( ػل ف یکش سا ث كن ست تنبص )چبپش ؿذ ( ينب ػنیل ؿنذ تنب 40 دسكنذ هنبد خنک دسجینش گب بی ؿیشد هلشف و د گضاسؽ داد ذ ک هیضاى ت لیذ ؿیش ؼجت ث جیش ؿب ذ )ػیالط رست( تفب ت هؼ نیداسی نبى نذاد. اػتفبد اص گیب کبهل یکش چبپش ؿذ ث ػ اى ت ب هبد خن ساکی دس تغزي گب بی دس حبل سؿذ افضايؾ ص ی هؼبدل 736 گنشم دس س ص سا دس پنی داؿنت )1978 Jos,.)Rnnr n آصهبيؾ بی ا جبم ؿذ هشث ط ث تغزي 500 ساع گب پنش اسی ثنب ػلف چبپش ؿذ ینکش 720 گنشم افنضايؾ صى س صا ن سا دس پنی داؿت اػت Donr( وکبساى 1983 (. دس ع ل سؿذ گیب ینکش ؼنجت ػنبق ثن ثنشا افنضايؾ يبفتن تشکیت ؿنیویبيی آى دس هشاحنل هختلنف سؿنذ تغیینش هنیيبثنذ. ثنب افضايؾ ػي گیب ؼجت ثخؾ بی فیجشی پنش تئیي خنبم کنب ؾ هیيبثذ دس حبلی ک ؼجت کشث یذسات بی غیش ػبختوب ی ه اد ق ذی افضايؾ هیيبثذ 1976( Vlz,.)Bn n دس ؿشايظ اػنتبى خ صػنتبى فبكنل صهنب ی ثنیي د ثشداؿنت گینب یکش ج ت اػتحلنبل ؿنکش اص آى 12 هنب ثنشای کنت ا ل یکش)پال ت( 15 هب هی ثبؿذ )جؼفشی ظاد )1376(. دس ك ستی ک اص یکش ث ػ اى ػل ف اػتفبد ؿ د هیت اى اص آى چ ذ چنیي دس ػبل ثشداؿت و د Pt( وکنبساى 2002(. هؼون ال گینب یکش پغ اص ػبل پ جن ثن دلینل کنب ؾ ػینبس ق نذ آى اص لحنبػ اقتلبدی اسصؽ ثشداؿت ثشای ت لیذ ؿکش خ ا نذ داؿنت کن دس ايي ك ست اهکبى اػتفبد اص ػل ف آى دس تغزين دام )ثن كن ست چشای هؼتقین يب ثشداؿت ػل ف ( ج د داسد. دس ک س بی یکش خیض اػتفبد اص گیب یکش ث ػ اى ه جغ ػل ف ای دس تغزي دام ػبثق ی ع ال ی داسد ( Prston, 1977( اهب دس ايشاى اػتفبد اص ػل ف یکش دس تغزي دام ه سد ت ج قشاس گشفت اػت اگش چ دس ه سد اسصؽ غزايی هلشف ثقبيبی ايي هحل ل )هالع ػشؿبخ پیت ثبگبع( دس تغزي دام گضاسؽ بيی ه تش ؿذ اػت )فضبئلی 1387(. ث بثش ايي پش ط حبضش ثب ذف ثشسػی تشکیت ؿیویبيی قبثلیت ضن آصهبيگب ی ػل ف یکش دس ع ل د س سؿذ گیب ج ت تؼییي صهبى ه بػت ثشداؿت ث ػ اى ه جغ ػل ف ای ا جبم ؿذ. ه اد ر ش ب دس ايي پظ ؾ د سقن گیب یکش ص دسع ديشسع ث تشتیت ثنب کذ بی CP CP ک ث ػ ن اى اسقنبم غبلنت 57

4 دس کت كن ؼت کنبس ى کنت هنیؿن ذ هن سد هغبلؼن قنشاس گشفت. د هضسػ صينش کنت اسقنبم ینکش ص دسع دينشع اص هضاسع کت ك ؼت کبس ى اقغ دس ه غق ؿ ؿتش ا تخبة ؿنذ. هضاسع هضث س د س بی ت لینذ ثشداؿنت هحلن ل ینکش سا عنی و د دس هشحل پبيب ی د س ت ب ثی قنشاس داؿنت ذ. هضسػن ا ل ثن هؼبحت 20 کتبس هتؼلق ثن سقنن ص دسع ثن د کن ػن د س )ػن ػبل( اص آى هحل ل یکش ثشداؿت ؿذ ث د. هضسػ د م هتؼلق ث سقن دينشسع ثن د کن اص آى چ نبس ػنبل هتن الی هحلن ل ینکش ثشداؿت ؿذ ث د. و گیشی اص ػل ف یکش پغ اص آثینبسی ػن م )اص آغنبص ػنبل( عی د س سؿذ گیب اص پب ضد ن اسديج ت ػبل 1390 آغبص ؿذ تب پبيبى آثبى هب وبى ػبل ث هذت فت هب د ثت دس ش هنب دس هجو ع چ بسد ثت ا جبم گشفت. ش ثبس و ثشداسی 20 قغ هضسػ ه سد ظش تؼییي دس ش قغن پب ضد ث ت کبهل گیب اص استفبع 5 ػب تیوتشی ػغح صهنیي ثشداؿنت گشديذ هؼبحت و ثشداسی ا ذاص گیشی ثجت گشديذ. و ب دس داخنل کیؼن نبی پالػنتیک ثؼنت ث نذی ؿنذ ثالفبكنل ثن آصهبينگب هشکنض تحقیقنبت کنب سصی )دصفن ل( ا تقنبل دا ؿنذ. ج ت تؼییي هیضاى ػل ف تش خک دس احذ ػغح و نب دس حبلت تش خک ت صيي گشديذ ثب ت ج ث هؼنبحت هتؼلنق ثن ش و ػولکشد ت لیذ هحبػج ؿذ. ش و ث ك ست جذاگب ت ػظ دػتگب ػل ف خشدکي دػتی ث قغؼبت 20 تب 30 هیلیهتنشی خشد گشديذ ػنسغ ج نت ػن لت دس ت ین هخلن ط يک اخنت ت ػظ دػتگب ػجضی خشدکي ث رسات ک چکتش خشد گشديذ. هیضاى هبد خک پش تئیي خبم خبکؼتش خبم الیبف ب هحلن ل دس ؿ ن ي ذ اػنیذی لیگ نیي ثشاػنبع س ؽ اػنتب ذاسد ( AOAC, 1990( دس و ب تؼییي ؿذ. الیبف نب هحلن ل دس ؿن ي ذ خ نی هغبثق ثنب س ؽ Vn Sost وکنبساى )1991( ا نذاص گینشی ؿنذ. ق نذ نبی هحلن ل ینض ثنش اػنبع س ؽ آ تنش ى ( MAFF, 1982( تؼییي گشديذ. قبثلیت ضن و ب ثب س ؽ آصهبينگب ی )1963 Trry, )Tlly n تؼییي گشديذ. هیضاى ونیػنل لض ثب تفشيق الیبف ب هحل ل دس ؿ ي ذ اػیذی اص الیبف نب هحلن ل دس ؿ ي ذ خ ی هیضاى ػل لض یض ثب تفشيق لیگ یي نبهحل ل دس اػنیذ اص الیبف بهحل ل دس ؿ ي ذ اػیذی هحبػج ؿذ. داد بی ث دػت آهذ هشث ط ث ش سقن ث ع س جذاگب دس قبلت عشح آهبسی کبهال تلبدفی ثب 14 تیونبس )هشحلن و ن ثنشداسی( چ بس تکشاس ثب اػتفبد اص شم افنضاس )2002( SAS تجضين آهنبسی ؿذ ذ هیب گیي ب ثب اػتفبد اص آصه ى دا کني ثنب يکنذيگش هقبيؼن گشديذ. هذل آهبسی آصهبيؾ ث ك ست صيش ث د: هقذاس ػذدی ش هب ذ Y j = µ +δ j + ε j Y j هیب گیي هب ذات µ اثش تیوبس اثش خغبی آصهبيؾ δ j ε j تبیج ثحث اعالػنبت هشثن ط ثن تشکینت ؿنیویبيی ػل فن ینکش دس هشاحنل هختلنف ثشداؿنت ثنشای سقنن ص دسع دس جنذ ل 1 ثنشای سقنن ديشسع دس جذ ل 2 اسائ ؿذ اػت. هبد خطک: وبىع سیک دس جذ ل ب هب ذ هیؿ د ؼجت هبد خک دس ع ل سؿذ گینب س نذی افضاينی داؿنت اػنت ثن حن ی کن دس سقنن ص دسع اص 19/5 ثن 31/7 دسكنذ دس سقنن ديشسع اص 20/74 ث 26/57 دسكذ سػیذ اػنت. ثنب افنضايؾ ػني پیشفت هشاحل سؿذگیب وضهبى ثب س ذ گنشم ؿنذى ن ا هینضاى هبد خک افضايؾ هیيبثذ ک ثشای یکش یض اهشی عجیؼی ث ظش هنننیسػنننذ Pt( وکنننبساى.)2002 Kun Stnly )1982( هیضاى هبد خک ػل ف یکش دس هشاحل سؿنذ /4 دسكنذ گنضاسؽ و د نذ. 12 هب سا ث تشتینت 22/3 وچ یي Pt وکبساى )2002( هیضاى ايي هتغینش سا دس ینکش دس خشداد )ج ى( 14 دسكنذ دس آثنبى ) ن اهجش( 27/4 دسكنذ دس ؿشايظ فل سيذا گضاسؽ و د ذ. تفب ت هقذاس هبد خک دس اسقبم هختلف یکش وکبساى.)2009 ثیي 24 تب 37 دسكذ گضاسؽ ؿنذ اػنت ( Sntos پز تييي خبم: هینضاى پنش تئیي خنبم ثنشای سقنن ص دسع عنی دس هشاحل ا ل د م ث تشتیت 9 77/ 36/ دسكذ دس هبد خک ث د اهب اص آى پغ س نذ کب نی نبى داد ثن حن ی کن دس آخنشيي ثشداؿت کوتش اص 3 دسكذ سػیذ )05/ > 0 P(. دس سقن ديشسع ینض س ذ هبث ی هب ذ ؿذ ثب ايي تفب ت ک ػغح پش تئیي آى کوتش اص سقن ص دسع ث د. 58

5 جذ ل - 1 هيشاى هبد خطک تزکيت ضيويبیی عل ف يطكز رقن س درط)درصذ در هبد خطک( تیوبس هتغیش WSC 3/48 HC 37/10 Cl 20/90 ADL 2/40 As 10/25 ADF 33/55 NDF 70/65 CP 9/77 OM 89/75 DM 19/51 1 3/78 34/15 23/60 3/15 10/05 36/80 70/95 9/36 89/95 18/08 2 3/59 33/85 23/25 C 3/65 9/40 36/30 70/15 7/40 90/60 19/51 3 6/79 31/50 18/78 3/50 9/63 35/80 63/40 6/69 90/38 18/08 4 8/35 30/24 22/75 3/75 8/66 35/16 65/40 4/73 91/34 19/51 5 8/56 28/75 25/18 4/05 8/08 37/30 66/05 4/20 91/93 20/ /15 27/45 22/63 4/50 7/63 34/75 62/20 4/24 92/38 18/48 7 8/55 26/65 21/70 4/95 7/90 34/55 61/20 3/68 92/10 21/ /43 29/10 21/51 3/85 7/99 33/35 62/45 3/76 92/01 23/ /91 24/65 19/40 4/40 7/75 31/55 56/20 3/19 92/25 24/ /15 23/70 21/55 3/85 5/85 31/25 54/95 2/24 94/15 29/ /86 23/30 22/83 3/85 4/63 31/30 54/60 2/23 95/36 28/ /98 20/10 20/89 4/55 4/66 30/10 50/20 2/59 95/34 29/ /97 24/25 20/25 3/75 5/30 29/30 53/55 2/85 94/70 31/ /861 0/322 0/588 0/167 0/138 0/576 0/545 0/161 0/138 0/442 SEM p-vlu :DM هبد خک :As خبکؼتش خبم :CP پش تئیي خبم ADL :لیگ یي :NDF الیبف بهحل ل دس ؿ ي ذ خ ی Cl :ػل لض HC : وی ػل لض اسقبهی ک دس ش ػت ى داسای حش ف غیش هبث هی ثبؿ ذ اختالف هؼ ی داسی ثب يکذيگش داس ذ )05/ > 0 P(. : SEM خغبی هؼیبس اص هیب گیي. : ADF الیبف بهحل ل دس ؿ ي ذ اػیذی :WSC کشث یذسات هحل ل دس آة یکش اص جول گیب ب ی اػت ک اػتؼذاد رخیش ق ذ ثباليی داؿت ثب س ذ سؿذ آى هیضاى رخیش ػبصی ق ذ افضايؾ هیيبثذ اهب پش تئیي آى ث ؿذت کب ؾ پیذا هیک ذ. ث ب ث گنضاسؽ Pt وکنبساى )2009( هیننضاى پننش تییي خننبم ػل فنن یننکش اص 9 2/ دسكننذ دس فش سديي )ا سيل( ث 2 6/ دسكذ دس اػف ذ )هنبسع( کنب ؾ يبفنت. )1982( Stnly هقذاس پش تئیي خبم گیب یکشسا دس دسكنذ دس هشحلن 12 هب ن 3 2/ Kun هشحل سؿذ 6 هب ث هیضاى 6 4/ دسكذ دس هبد خک گضاسؽ و د ذ. لی دس گنضاسؽ Bv وکبس) 1979 ( هیضاى پش تئیي دس هشحل سؿذ گیب یکش 8 هب 4 2/ دسكنذ دس 16 هب ن 2 9/ دسكنذ رکنش ؿنذ اػنت. ثن ظنش هیسػذ ايي تفب ت ب بؿی اص ؿشايظ هحیغی هتفب ت سقن گینب هذيشيت صساػی ثبؿذ شچ ذ ک ثیتشيي ػبهل هن ثش هشثن ط ثن هشحل سؿذ گیب هیثبؿذ Kun( 1982(. Stnly ديگش گضاسؽ بی ه تش ؿذ ینض حنبکی اص کنب ؾ ؿنذيذ هینضاى پش تئیي خبم دس ػل ف )گیب کبهل( یکشاص هشحل سؿذ س يی تنب هشحل سؿذ کبهنل گینب هنیثبؿنذ ( Bn Vlz 1976 Quroz وکننننننبساى 2005 Mrn وکننننننبساى 2015(. هیننضاى پننش تییي خننبم یننکش دس گننضاسؽ Sntos وکنبساى )2009( /85 2 دسكنذ Ávl وکنبساى )2012( 3/40 دسكذ ث د. دس اغلت گیب بى صساػی هشتؼی هقذاس پش تییي خبم ثب اصديبد ػني گینب کنب ؾ هنیيبثنذ ( Srwr وکنبساى.)

6 جذ ل - 2 هيشاى هبد خطک تزکيت ضيويبیی عل ف يطكز رقن دیزرط)درصذ در هبد خطک( تیوبس هتغیش WSC HC Cl ADL As ADF NDF CP OM DM 3/65 37/70 24/94 2/85 8/71 36/50 74/20 8/80 91/29 20/74 1 4/75 37/60 23/73 3/65 8/03 35/40 73/0 7/42 91/98 20/31 2 3/47 37/35 24/11 4/20 7/14 35/45 72/80 5/76 92/86 21/77 3 6/57 34/40 22/84 4/0 7/36 34/20 68/60 5/33 92/64 21/20 4 6/33 34/40 24/16 3/80 8/44 36/40 70/80 4/30 91/56 20/08 5 6/58 30/80 28/0 4/25 7/80 40/06 70/85 4/55 92/20 18/85 6 8/41 30/10 23/56 5/05 8/64 37/25 67/35 4/16 91/36 18/05 7 9/77 27/05 24/91 4/40 6/39 35/70 62/75 3/49 93/61 17/11 8 9/82 28/95 21/79 4/60 9/16 35/55 64/50 3/91 90/84 18/ /95 26/90 20/99 4/65 8/26 33/90 60/80 3/64 91/74 19/ /63 25/20 22/61 4/80 6/19 33/60 58/80 3/57 93/81 23/ /79 22/35 20/26 5/10 5/74 31/10 53/45 2/61 94/26 25/ /39 22/95 20/80 4/10 5/90 30/80 53/75 2/52 94/10 25/ /53 22/55 22/90 4/35 5/70 32/95 55/50 2/26 94/30 26/ /526 0/273 0/514 0/196 0/164 0/632 0/556 0/205 0/164 0/487. SEM p-vlu :DM هبد خک :As خبکؼتش خبم :CP پش تئیي خبم ADL :لیگ یي :NDF الیبف بهحل ل دس ؿ ي ذ خ ی Cl :ػل لض HC : وی ػل لض اسقبهی ک دس ش ػت ى داسای حش ف غیش هبث هی ثبؿ ذ اختالف هؼ ی داسی ثب يکذيگش داس ذ )05/ > 0 P(. : SEM خغبی هؼیبس اص هیب گیي. :ADF الیبف بهحل ل دس ؿ ي ذ اػیذی :WSC کشث یذسات هحل ل دس آة اليبف اب هحلا ل در ضا ی ذ خ )ای :)NDF( الینبف نب هحل ل دس ؿ ي ذ خ ی عی هشاحل و ثشداسی ثب سؿذ گیب دس ش د سقن گیب یکش س ذ کب ی نبى داد ثن حن ی کن دس سقننن ص دسع اص 70/65 دسكننذ دس هشحلنن ا ل )اسديج ننت هننب ( ث 50/20 دسكذ دس هشحل 13 )آثبى هب ( سػنیذ دس سقنن دينشسع یض اص 74/20 دسكذ دس اسديج ت ثن 45/53 دسكنذ دس آثنبى هنب سػیذ )05/ > 0 P(. ايي دس حبلی اػت ک دس اغلت گیب بى هشتؼنی ػل ف ای ثب پینشفت سؿنذ گینب هینضاى الینبف ثخنؾ فیجنشی افضايؾ هیيبثذ. گضاسؽ نبی هنبث ی هج نی ثنش کنب ؾ الینبف نب هحل ل دس ؿ ي ذ خ ی دس گیب یکش ثب سؿذ گیب سػنیذى ثن هشحلنن سؿننذ کبهننل ه تننش ؿننذ اػننت Kun( Stnly 1982(. ث ب ثن گنضاسؽ Pt وکنبساى )2002( هینضاى ايني هتغیش دس ػل ف ینکش اص 67/4 دسكنذ دس فنش سديي )آ سينل( ثن 46/4 دسكذ دس اػف ذ )هبسع( کب ؾ بى داد. وچ یي Bn )1976( Vlz هقنذاس آى سا دس ػل فن ینکش دس هشحلن سؿذ ت هب 61/1 دسكذ دس هشحل ؿب ضد هب 54/1 دسكذ گضاسؽ و د نذ. هینضاى ايني هتغینش ت ػنظ Sntos وکنبساى )2009( 52/93 دسكنننذ Ávl وکنننبساى) 2012 ( 57/80 دسكنذ گنضاسؽ ؿنذ اػنت. دس گضاسؿنی تفنب ت هقنذاس دين اس ػل لی دس اسقبم هختلف یکش ثیي 36 تب 56 دسكذ ثن د ( Sntos 60

7 وکنبساى 2009(. تفنب ت دس هقنبديش گنضاسؽ ؿنذ ثن دلینل ػ اهل هحیغی سقن هی ثبؿذ شچ ذ ػي گیب هشحلن ثشداؿنت اثش تؼییي ک ذ داسد. اليبف ب هحل ل در ضا ی ذ اسايذی :)ADF( هقنذاس ايني هتغیش ثشای سقن ص دسع اص 33/55 دسكذ دس اسديج نت تنب 29/30 دسكذ دس آثبى ثشای سقن ديشسع اص 36/50 دسكذ دس اسديج ت تب 32/95 دسكذ دس آثنبى هتغینش ثن د کن حنبکی اص اخنتالف ثنیي تیوبس ب یض تفب ت ثیي اسقبم ث د )05/ > 0 P(. اگنش چن تغیینشات ايي هتغیش عی د س سؿذ گیب اص س ذ ه ظوی ثشخ سداس ج د لنی دس هجو ع دس د س سؿذ ثشای د سقنن ینکش ثنش خنالف ػنبيش گیب ننبى صساػننی هشتؼننی) Srwr وکننبساى 2006( س ننذ کب ی داؿت. ايي کب ؾ دس تیجن افنضايؾ رخینش ػنبصی هن اد ق ذی دس یکش هی ثبؿذ ث ح ی ک اص آى ق ذ گیشی ث ػول هی آيذ. ث بثشايي ثب افضايؾ ؼجت ق ذ ػبيش قؼوت ب اص جول ثخؾ بی دي اس ػنل لی ثن عن س ؼنجی کنب ؾ نبى خ ا نذ داد. دس گضاسؽ Pt وکبساى )2002( هحت ی ADF ػل فن ینکش دس فش سديي )آ سيل( 39/3 دسكذ ث د ک پغ اص سؿذ کبهل گینب کب ؾ يبفت دس اػف ذ )هبسع( ث 30/5 دسكذ سػیذ. Bn )1976(Vlz هیضاى ADF ػل ف ینکش دس هشحلن سؿنذ ت هب سا 37/7 دسكذ دس ؿب ضد هب 33/4 دسكذ گضاسؽ و د ذ. دس کلی گضاسؽ ب ثب پیشفت سؿذ گیب هینضاى ADF ثن عن س ؼننجی کننب ؾ نبى داد اػنت Bros( وکننبساى 2006 Frts وکنننبساى 2008 Sntos وکنننبساى 2009( اگشچ دس ثشخی اص ايي گنضاسؽ نب هینضاى کنب ؾ س نذ ک ذتشی داؿت اػت. ليگ يي ثز هج بی :ADL هب ذ هیؿ د ثنش خنالف NDF وبىع سی ک دس جذ ل نبی 2 1 ADL هقنذاس ADF دس اثتذای د س سؿذ یکش ؼجتب پبيیي ث د اهب ثب پیشفت سؿذ گینب خجی ؿذى ػبق دس ا اػظ د س هیضاى آى افنضايؾ يبفنت )05/ 0 > P(. هقذاس لیگ یي ػل ف یکش اص 2 40/ دسكذ دس اسديج ت تنب 3 /75 دسكذ دس آثبى ثشای سقن ص دسع وچ یي اص 2 85/ دسكنذ دس اسديج ت تب 4 35/ دسكذ دس آثبى دس سقن ديشسع سػیذ. ث نش ك ست ثب ت ج ث صى ػبق گیب رخیش ؿکش دس آى اػنتحکبم پبيذاسی ػبق یبص ثن ثبفنت قن ی داسد کن لیگ نیي دس آى قنؾ ه ثشی داسد. ثش اػبع گضاسؽ Kun گیب کبهل یکش دس د س سؿنذ )1982( Stnly هقذاس لیگ نیي دس هب ن ثن تشتینت 6 3/ 7 /3 6 8/ دسكذ ث د ک ثیتش اص اسقبم ث دػت آهذ دس آصهنبيؾ حبضش هیثبؿذ اهب اص لحبػ س ذ تغییشات هقذاس لیگ یي ثب آصهنبيؾ حبضش هغبثقت داسد. دس گضاسؿی ديگش هقنذاس لیگ نیي دس ینکش ت هب ن 6/24 دس ؿنب ضد هب ن 5 43/ دسكنذ ثن د ( Bn Pt( دس ديگشپننننننظ ؾ ننننننب.)1976 Vlz وکبساى 2002 ( حذاقل حذاک ش هیضاى لیگ یي دس ػل ف ینکش 8 /4 4 /6 دسكنننذ Amn, وکنننبساى )2012( هینننضاى هت ػظ آى سا 3 76/ دسكذ گنضاسؽ داد نذ. اص ػ اهنل ه نن تؼینیي ک ذ هیضاى لیگ یي ع سقن گیب ؿشايظ هتفب ت هحیغنی ثن يظ هشحل سؿذ گیب هیثبؿذ Prston( 1977(. سل لش وی سل لش: هیضاى ػنل لض دس نش ينک اص اسقنبم هن سد ثشسػی عی هشاحل هختلف و ثشداسی تغییشات چ ذا ی ذاؿنت اص س ذ هخلی پیش ی کشد اهب هیب گیي غلظت ویػل لض عی هشاحننل ثشداؿننت س ننذ کب ننی )05/ > 0 P( ننبى داد. س ننذ کب ی NDF عی هشاحل و ن ثنشداسی سا هنیتن اى ثن کنب ؾ ویػل لض ؼجت داد. هقذاس وی ػل لض دس ينک صهنبى هؼنیي دس سقن ص دسع ثیتش اص سقن دينشسع ثن د. ايني تنبيج ثنب يبفتن نبی 1982( Stnly ) اص ظش هیضاى ػل لض ونیػنل لض Kun یض س ذ تغییشات آ نب هغبثقنت داسد. هینضاى ونیػنل لض دس گینب یکش ت ػظ Sntos وکبساى )2009( 20/6 دسكذ گنضاسؽ ؿنذ اػنت لنی Ávl وکنبساى )2012( آى سا 25/9 دسكنذ گنضاسؽ و د نذ. دس گنضاسؽ Pt وکنبساى) 2002 ( هینضاى ػل لض یکش ثیي 21/9 تب 32 دسكذ اػالم ؿذ اػنت. دس گنضاسؽ ديگشی هقذاس ايي هتغیش دس یکش 8 هب 28/6 دس 16 هب 26/2 دسكذ ث د Bn( Vlz.)1976 کزث يذرات هحل ل: هیضاى کشث ینذسات هحلن ل دس آة دس سقن ص دسع تب هشحل ؿن کوتش اص 4 دسكنذ ثن د اهنب اص آى پنغ 61

8 2 3/ دسكذ گضاسؽ ؿذ و د ذ ک ث ؼجت پنبيیيتنش اص يبفتن نبی 12 س ذ افضايی داؿت ث ح ی ک دس هب ؿن فتن )هشاحل 11 13( ثبالتش اص 20 دسكذ ث د )05/ > 0 P(. دس سقن ديشسع ینض اص 3 56/ دسكذ دس ا لنیي ثشداؿنت ثن 23/39 دسكنذ دس ثشداؿنت ػیضد ن سػیذ /05( > 0.)P دس گیب یکش ثشخالف ػبيش گیب بى صساػی هشتؼی ثنب افنضايؾ ػي گیب هیضاى ق ذ بی هحل ل آى افضايؾ هنی يبثنذ. دس گنضاسؽ )1976( Vlz Bn هینضاى ق نذ بی هحلن ل دس ینکش ت هب 14/5 دسكذ دس ؿب ضد هب 16/3 دسكذ رکنش ؿنذ Prston اػت. Alvrz )1976( هیضاى ق ذ هحل ل دس گیب یکش دس هشحل سؿذ 8 هب سا 9 7/ دسكذ دس هشحلن 14 هب ن 16/8 دسكذ گضاسؽ و د ذ لنی )1976( Vlz Bn هقذاس ق ذ یکش دس هشحل سؿذ 8 هب سا 14/5 دسكذ دس هشحل 16 هب 16/3 دسكنذ گنضاسؽ و د نذ. دس ثشخنی اص گنضاسؽ نب هیضاى کشث یذسات بی هحل ل دس گیب یکش ثبلغ تب دسكنذ 34 ینض گنضاسؽ ؿنذ اػنت Proso( D Fr وکنبساى 2005(. اسقبم هضث س ؼجت ث يبفت ای آصهنبيؾ حبضنش وخن ا ی ذاسد. ث ظش هیسػذ ايي اختالفبت بؿی اص ع سقنن ه وتنش اص آى ؿشايظ هحیغی آة ايی کت ینکش کن عن ل د س سؿذ آى سا تحت تبثیش قشاس هید نذ چنشا کن دس ثشخنی اص ه نبعق د س سؿننننذ گیننننب یننننکش د ػننننبل هننننی ثبؿننننذ Pt( وکبساى 2002.)1982 Stnly Kun خبکستز: هقذاس خبکؼنتشخبم دس نش ينک اص اسقنبم ینکش هن سد هغبلؼ اص هشحل س يی )اسديج ت( تنب سؿنذ کبهنل گینب )آثنبى( س ذ کب ی بى داد )جذ ل بی 1 ص دسع اص 10/25 ث 5 30/ 5/70 دسكذ سػیذ /05( > 0.)P 2( ث ح ی کن دس سقنن دسكنذ دس سقنن دينش سع اص 8 71/ ثن Pt وکبساى )2002( هیضاى خبکؼتش ه ج د دس ػل ف یکش سا دس اثتذا پبيبى د س سؿذ ث تشتیت 7 1/ 2 /7 دسكذ گنضاسؽ و د ذ. Sntos وکبساى )2009( یضهقذاس خبکؼتش یکش سا پنظ ؾ حبضنش هنی ثبؿنذ اهنب دس گنضاسؽ Stnly Kun )1982( هقذاس خبکؼتش دس یکش ؿنؾ هب ن 4 / 7 دسكنذ د اصد هب 7 1/ دسكذ پب ضد هب 8 دسكذ ثن د کن ثنب تنبيج گنضاسؽ حبضنش ؼنجتب وخن ا ی داسد. ؼنجت خبکؼنتش ه جن د دس گیب نبى ػل ف ای هشتؼی ثؼیبس هتغیش ث د ثؼتگی ث گ ن سقنن گینب ع خبک ؿشايظ کت هلشف ک د ؼنجت ثنشا ثن ػنبق هشحلنن سؿننذ گیننب داسد Kun( Stnly 1982 Pt وکنبساى 2002(. اهنب ثن عن س کلنی کنب ؾ هینضاى خبکؼنتش ثنب پیشفت سؿذ گیب دس اغلت جبتبت صساػی هشتؼنی ینض ػل فن یننکش گننضاسؽ ؿننذ اػننت Frrro( وکننبساى 1977 Srwr وکبساى.)2006 قبثليت ضن: اعالػبت ث دػت آهنذ نبى داد کن هینضاى قبثلینت ضنن هنبد خک دس ػل ف یکش عی س ذ سؿذ گیب ث يظ اص هنب پن جن ث ثؼذ س ذ افضايی هؼ ی داسی )05/ <P( 0 داؿت ث حن ی کن دس سقن ص دسع هقذاس آى اص 51/6 دسكنذ دس اسديج نت ( تیونبس 2( ث 64 دسكذ دس آثبى هب )تیوبس 13 ( سػیذ. دس سقن ديشسع یض اص 53/4 دسكذ دس اسديج ت )تیوبس 2( ث 63/5 دسكذ دس آثبى هنب ( تیوبس 13( افنضايؾ يبفنت )05/ <P(. 0 دس خلن ف قبثلینت ضنن هبد آلنی ینض دس نش د سقنن گینب ینکش هن سد ثشسػنی س نذ هبث ی ديذ ؿذ. يبفت بی هضث س حبکی اص آى اػت کن دس گینب ینکش ثنشخالف ػبيش گیب بى ػل ف ای هشتؼی ثب افضايؾ ػي گیب هیضاى قبثلینت ضن هبد خک هؼو ال کب ؾ هیيبثذ اهب دس گیب یکش ت نب چ یي کب ی هب ذ ذ ثلک س ذ افضايی داؿت. چ یي س ذی ت ػنظ ديگنش پظ نگشاى یضگنضاسؽ ؿنذ اػنت ( Fr D Proso وکبساى 2005 Pt وکبساى.)

9 جذ ل ضوبر - 3 قبثليت ضن هيشاى ت ليذ عل ف يطكز رقن س د رط تیوبس صهبى هتغیش ت لیذ )تي دس کتبس( CP OM OM DM OMD OM ثشداؿت DM ػلف تش 0/07 0/33 l 0/65 l 0/72 m 3/69 45/81 51/05 53/94 2/15 1 0/09 0/40 l 0/84 l 0/97 l 5/14 43/26 48/10 51/56 2/30 2 0/20 j 1/22 2/41 2/66 13/40 45/79 50/54 53/69 3/15 3 0/32 j 2/27 j 4/21 j 4/66 j 25/27 48/88 54/08 57/13 3/30 4 0/46 4/46 8/86 9/73 47/23 45/71 50/05 54/38 4/15 5 0/54 6/13 11/69 12/71 63 /36 48/08 52/31 53/60 4/30 6 0/64 7/89 13/89 15/04 81/36 52/51 56/83 57/63 5/15 7 0/86 12/13 21/65 23/51 107/70 51/61 56/04 57/94 5/30 8 1/13 15/73 27/60 30/00 127/76 52/46 57/00 58/63 6/15 9 1/05 19/53 30/21 32/74 135/36 59/63 64/64 66/01 6/ /92 23/95 38/74 41/15 141/10 58/22 61/83 63/32 7/ /94 23/90 40/03 41/97 147/70 56/94 59/70 61/0 7/ /12 26/01 41/18 43/19 148/10 60/21 63/16 64/0 8/ /32 0/037 27/28 0/392 44/07 0/479 46/54 0/ /84 0/209 58/64 0/755 61/92 0/803 62/81 0/756 8/30 SEM 14 p-vlu : DM قبثلیت ضن هبد خک : OM قبثلیت ضن هبد آلی : OMD قبثلیت ضن هبد آلی دس هبد خک : DM هبد خک : OM هبد آلی : OM هبد آلی قبثل ضن : CP پش تئیي خبم اسقبهی ک دس ش ػت ى داسای حش ف غیش هبث هی ثبؿ ذ اختالف هؼ ی داسی ثب يکذيگش داس ذ )05/ > 0 P(. : SEM خغبی هؼیبس اص هیب گیي. )1976( Vlz گضاسؽ داد ذ ک ثنب افنضايؾ ػني Bn گیب یکش هیضاى قبثلیت ضن یض افضايؾ يبفت ثن حن ی کن اص 57/5 دسكذ دس هشحل سؿذ 8 هب ثن 70/5 دسكنذ دس هشحلن 16 هب سػیذ. Stnly Kun )1982( یض گضاسؽ داد نذ کن قبثلینت ضنن آصهبينگب ی هنبد خنک ػل فن ینکش اص 52/6 دسكذ دس هشحل سؿذ 6 هب ث 53/5 دسكذ دس هشحلن 9 هب ن 60/3 دسكذ دس 24 هب افضايؾ يبفت. ثب ت جن ثن افنضايؾ هینضاى ق ذ کب ؾ ثخؾ بی فیجشی عی س ذ سؿذ گیب یکش ث ظنش هیسػذ س ذ افضايی قبثلیت ضن يک پذيذي عجیؼنی ثبؿنذ چنشا ک گضاسؽ ؿذ اػت ثنیي هینضاى قبثلینت ضنن اجنضای دين اس ػل لی وجؼتگی ه فی لی ثب هیضاى ق ذ هحلن ل وجؼنتگی ه جنت جنن د داسد Pt( وکننبساى 2002(. قؼننوت ننبی هختلننف ینکش ثن دلینل تشکینت ؿنیویبيی هتفنب ت داسای قبثلینت ضنن هختلفی هیثبؿ ذ. دس يک هغبلؼ هیضاى قبثلیت ضن ثن س ؽ دام ص ذ ثشای ػشؿبخ یکش ػبق ثذ ى پ ػت پ ػت گیب کبهل 71/3 60/3 59/6 دسكذ گنضاسؽ ؿنذ یکش ث تشتیت 61/5 دس ايي ثشسػی ا ذاص رسات ( سيض دسؿت( ػل فن ینکش تنبثیشی دس هیضاى قبثلیت ضن آى ذاؿت Prston( 1977(. 63

10 جذ ل ضوبر - 4 قبثليت ضن هيشاى ت ليذ عل ف يطكزرقن دیزرط تیوبس صهبى هتغیش ت لیذ )تي دس کتبس( CP OM OM DM OMD OM ثشداؿت DM ػلف تش 0/04 0/20 0/38 0/42 n 2/02 47/60 52/14 54/69 2/15 1 0/07 0/43 0/85 0/93 m 4/57 46/35 50/40 53/44 2/30 2 0/12 0/92 j 1/85 j 1/99 l 9/15 45/93 49/46 52/31 3/15 3 0/17 1/53 2/94 3/17 14/96 48/14 51/97 55/13 3/30 4 0/25 2/53 5/26 5/77 j 28/70 43/81 47/86 52/25 4/15 5 0/38 4/04 7/66 8/31 44/10 48/58 52/69 53/76 4/30 6 0/36 4/30 7/97 8/72 62/10 49/24 53/89 56/13 5/15 7 0/57 8/87 15/23 16/27 95/10 54/49 58/21 59/76 5/30 8 0/80 10/23 18/44 20/30 114/10 50/41 55/49 57/69 6/15 9 0/73 10/74 18/58 20/26 121/36 52/93 57/69 59/69 6/ /06 15/75 27/93 29/78 128/70 52/88 56/36 58/13 7/ /88 18/48 31/73 33/26 134/36 54/89 58/23 59/56 7/ /89 20/58 33/16 35/24 136/70 58/41 62/07 63/50 8/ /84 20/19 35/18 37/30 140/40 54/18 57/45 58/94 8/ /048 0/269 0/402 0/428 /201 0/536 0/538 0/535 SEM p-vlu : DM قبثلیت ضن هبد خک : OM قبثلیت ضن هبد آلی : OMD قبثلیت ضن هبد آلی دس هبد خک : DM هبد خک : OM هبد آلی : OM هبد آلی قبثل ضن : CP پش تئیي خبم اسقبهی ک دس ش ػت ى داسای حش ف غیش هبث هی ثبؿ ذ اختالف هؼ ی داسی ثب يکذيگش داس ذ )05/ > 0 P(. : SEM خغبی هؼیبس اص هیب گیي. عل ف ه اد هغذی قبثل استحصبل هیضاى ػل ف تش هبد خنک هنبد آلنی هنبد آلنی قبثنل ضنن اػتحلنبلی دس هشاحنل هختلنف ثشداؿنت ثنشای سقنن ص دسع دس جنذ ل 3 ثنشای سقنن دينشسع دس جنذ ل 4 اسائن ؿنذ اػننت. وب غ سی ک دس جذ ل 3 هب ذ هیؿ د هتغیش بی هضث س عی هشاحل هختلف و ثشداسی س ذ افضايی سا بى هید ذ دس آخشيي هشحل ثشداؿت )تیوبس 14( ث حذاک ش سػیذ ا ذ نش چ نذ هیضاى ت لیذ ػل ف تش دس تیوبس 14 ؼجت ث تیوبس بی 11 اص ظش آهبسی تفب تی ذاؿت. ن چ نیي هینضاى ت لینذ هنبد خنک هنبد آلنی قبثنل ضنن دس تیوبس نبی اخنتالف آهنبسی نبى نذاد. دس هن سد سقنن ديشسع یض س ذ هبث ی ج د داؿت )جنذ ل 4( ثنب ايني تفنب ت ک ػغح ت لیذ ثشای ش يک اص هتغیش نب دس تونبم هشاحنل ثشداؿنت پبيیيتش اص سقن ص دسع ث د. هیضاى ت لیذ ػلف تنش هنبد خنک هبد آلی ثشای سقن ديشسع دس آخشيي هشحل ثشداؿت )تیونبس 14( ثبالتشيي هیضاى ث د )05/ > 0 P( لی هیضاى هبد آلنی قبثنل ضنن اػتحلبلی دس تیوبس بی هبث ؼجت ث ػبيش تیونبس نب ثبالتشث د )05/ > 0 P(. وب غ سی ک دس جذ ل 3 بى داد ؿذ اػت اص ظش ت لیذ پش تئیي خبم یض ػلیشغن س ذ کب نی غلظنت پش تئیي عنی هشاحنل هختلنف ثشداؿنت هینضاى پنش تئیي دس احنذ 64

11 ػغح کب ؾ یبفت اػت ثلک دس پبيبى هب 5 )تیونبس 10( آخنشيي و ثشداسی )تیوبس 14( دس سقن ص دسع ؼنجت ثن ػنبيش تیونبس نب ثنبالتش ثن د اػنت )05/ > 0 P(. دس هن سد سقنن دينشسع ثنبالتشيي هیضاى پش تئیي خبم دس یو ا ل هب ؿن )تیوبس 11( ث دػنت آهنذ )جذ ل 4(. دلیل ػذم کب ؾ هیضاى ت لیذ پش تئیي خبم سا هنیتن اى ث افضايؾ ػولکشد ت لیذ ػل ف عی گزؿت صهبى هشاحل هختلف ثشداؿت هشث ط دا ؼت. پظ ؾ بی ا جبم ؿذ ت ػظ Mrn وکبساى )2015( بى داد ک هیضاى ت لیذ ػل ف تنش حبكنل اص ػ چیي ثشداؿت دس ػ سقن یکش ثیي 250 خک 56/6 تنب 339 تني هنبد تب 81/5 تي دس کتبس هتغیش ث د ک ث هشاتت ثنبالتش اص تبيج آصهبيؾ حبضش ث د اػت. Bonomo وکبساى )2009( سقن ص دسع ديشسع ص دسع ديشسع ص دسع ديشسع ص دسع ديشسع صهبى هیضاى هنبد خنک ت لینذی ػل فن ینکش سا 24/6 تني دس کتنبس گنضاسؽ داد نذ کن پنبيیيتنش اص اسقنبم پنظ ؾ حبضنش هنیثبؿنذ. Townsn وکننبساى )2006( هیننضاى ت لیننذ هننبد خننک ػل ف یکش سا 52 تي دس کتبس Anr وکبساى )2003( هبد خک ت لیذی حبكل اص د سقن یکش سا 31/5 39/88 تي دس کتبس گضاسؽ داد ذ کن ثنب تنبيج هشثن ط ثن سقنن دينشسع دس پظ ؾ حبضش ضديک اػت. ايي يبفت ب بى د ذ تفنب ت قبثنل ت ج دس اػتؼذاد ت لیذ ػل ف ثیي اسقبم هختلنف گینب ینکش هنی - ثبؿذ. اص عشفی ثشداؿت دس چنیي نبی هختلنف هنیت ا نذ ه نتج ثن ػولکشد ت لیذ ػل ف ثبالتشی گشدد. جذ ل ضوبر - 5 هقبیس قبثليت ضن هيشاى ت ليذ عل ف يطكزثيي د رقن س درط دیزرط در 4 هزحل پبیب ی )ه ز آثبى( ثشداؿت DM هتغیش OMD OM ػلف تش ت لیذ )تي دس کتبس( CP 0/92 1/06 0/94 0/88 1/12 0/89 1/32 0/84 OM 23/95 15/75 23/90 18/48 26/01 20/58 27/28 20/19 OM 38/74 27/93 40/03 31/73 41/18 33/16 44/07 35/18 DM 41/15 29/78 41/97 33/26 43/19 35/24 46/54 37/30 141/10 128/70 147/70 134/36 148/10 136/70 146/84 140/40 58/22 52/88 56/94 54/89 60/21 58/41 58/64 54/18 61/83 56/36 59/70 58/23 63/16 62/07 61/92 57/45 63/32 58/13 61/0 59/56 64/00 63/50 62/81 58/94 7/15 7/15 7/30 7/30 8/15 8/15 8/30 8/30 )0/05 <P(. تفب ت ػولکشد ػل ف ثیي اسقبم هختلف یکش ت ػظ ثب ت ج ث ايي ک هیضاى ت لیذ هحل ل ػل ف دس هب بی ه ش آثبى قبثل ت ج ث د اعالػبت هشث ط ث قبثلیت ضن یض ػولکشد ت لیذ ه اد هغزی ثیي د سقن دس 4 هشحل پبيب ی يؼ ی دس هب بی ه ش آثبى ه سد هقبيؼ قشاس گشفت ک تبيج آى دس جذ ل 5 اسائ ؿذ اػت. ث ح ی ک دس جذ ل هب ذ هیؿ د اص ظش قبثلیت ضن هبد خک هبد آلی هبد آلی دس هبد خک ثیي اسقبم تفب ت هؼ ی داسی هب ذ ذ ث جض ايي ک دس و بی ثشداؿت ؿذ دس 30 ه ش هب سقن ص دسع ثشتشی بى داد )05/ 0 <P(. دسخل ف هیضاى ت لیذ ػل ف تش هبد خک هبد آلی یض هبد آلی قبثل ضن ت لیذ ؿذ دس احذ ػغح سقن ص دسع ثشتشی بى داد )05/ <P( 0 اهب پش تئیي ت لیذ ؿذ فقظ دس آثبى هب ثیي د سقن هتفب ت ث د ک حبکی اص ثشتشی سقن ص دسع ث د ديگش پظ گشاى گضاسؽ ؿذ اػت ( Anr وکبساى 2003 Mrn وکبساى 2015 Bonomo وکبساى.)2009 تيج گيزی: ثش اػبع يبفت بی پظ ؾ حبضش هیتن اى تیجن گیشی و د ک ثشای اػتحلبل ثیتشيي هبد آلنی قبثنل ضنن )ثن ػ نن اى يننک ؿننبخق ه ننن اسصؽ غننزايی ػل فنن ( دس ؿننشايظ خ صػتبى ثشداؿت ايي ػل ف دس آثبى هنب ه بػنت هنی ثبؿنذ. نن چ یي سقن ص دسع ػولکشد ػل ف ای ثنبالتشی داسد. دس ػنیي حنبل دس ه سد اثش تؼذاد چیي ثش هیضاى ت لیذ اسصؽ غزايی ینض هینضاى هلشف ػل ف یکش دس تغزين دام ثن پنظ ؾ نبی ثینتشی ینبص اػت. 65

12 Bros, M.H.P. n Slvr, L.C.I. (2006). Cn-çúr: vrs, stlmnto mnjo. In: Smposo Sor Mnjo Estrto D Pstm, , Vços. Ans. Brzl. p Bonomo, P., Croso, C.M.M., Prr, M.S., Sntos, C.C., Prs, A.J.V. n Slv, F.F. (2009). Potnl orrro vrs n--çúr pr lmntção rumnnts. At Sntrum Anml Sns. 31: D Fr Proso, A., Nusso, L.G., D Ftm Pzn, S., Sntn Lours, D.R., Soton Irs, M., Colo, R., Pr, I.H., Hor, J. n Goms, L.H. (2005). Frmntton n ppyt mrolor ynms n sur n sl. Sn Ar (Pr, Brzl). 62(5): Donr, E., Crls, K. n Nls, F.A. (1982). Et o sson on t rowt o ttl surn-s rton. Journl o Anml Sn. 55 (Supplmnt 1) 182 (Astrt). Donr, E., Brunton, P.D. n Nls, F.A. (1983). Intnsv prouton systm usn surn-s rton. Prons o t Ft Worl Conrn on Anml Prouton. Toyo, Jpn, Vol. II, Pp Frts, A., Ro, W.P. n Zont, F.C. (2008). Consumo nutrnts smpno ovnos lmntos om ts à s n-çúr rols. Psqus ropur rslr. 43: Frrro, H.M., Prston, T.R. n Sutrln, T.M. (1977). Dstlty o stl n tops o mtur n mmtur sur n. Tropl Anml Prouton. 2(1): Gonzlz, P., Klnsy, L., Dlo, M. n Dlo, M.K. (1998). Surn s ss or nml systms. Rvst, ICIDCA Sor los Drvos -l Cn -Azur. 30: ه بثع فضبئلی ح. )1387(. ثبصيبفت پغ هب ذ بی یکش ا ویت آى دس ت ػؼ داهسش سی. هجو ػ هقبالت ػ هیي ک گش هلی ثبصيبفت اػتفبد اص ه بثغ تجذيذ ؿ ذ دس کب سصی. ف.. 70 دا گب آصاد خ ساػگبى اكف بى. Alvrz, F.J. n Prston, T.R. (1976). Prormn o ttnn ttl on mmtur or mtur sur n. Cntro Invstóny Exprmntón Gnr Ctuml, Mxo Amn, P.S., Déor, C.C.L., Ptttl, S., Ml, G.H. n Mros, S.B. (2012). Composton n Strutur o Surn Cll Wll Polysrs: Impltons or Son- Gnrton Botnol Prouton. In: Bonryntr.or/s/pultons/souz _surn_yr6.p AOAC. (1990). Ol mto o nlyss, 15 t Eton. Assoton o Ol Anlytl Cmsts, Wsnton DC, USA. Ávl, C.L.S., Alxnr Ro Vlrno, A.R., Pnto, J.C., Furo, H.C.P., Rzn, A.V. n Swn, R.F. (2012). Cml omposton n rmnttv losss o sur n nsl wt rnt Brx rs, wt or wtout lum ox. Brzln Zootn. 41(2): Anr, J.B., Frrr Junor, E., Possnt, R.A., Otsu, I.P., Zm, L. n Lnll, M.G.A. (2003). Slção 39 vrs n-çúr pr lmntção nml. Brzln Journl o Vtrnry Rsr n Anml Sn. 40: Bv, V.C., Krt, S.T., Sol, B.N., Jos, A.L. n Rnnr, D.V. (1979). Nutrtv vlu o surn or ry ttl. Prons o XVt Dry Inustry Conrn, Hyr, In. Bn, M. n Vlz, R.E. (1976). Et o st o mturty on nutrtv vlu o sur n. Comsón Río Pánuo. Tropl Anml Prouton. 1:

13 Iql, M.A. n Iql, A. (2014). Surn Prouton, Eonoms n Inustry n Pstn. Amrn-Eursn Journl o Arultur & Envronmnt Sn. 14(12): Kun, Jr. L. n Stnly, R.W. (1982). Et o st o mturty on t nutrtv vlu o wol plnt surn prsrv s sl. Journl o Anml Sn. 54(4): MAFF T Anlyss o Arulturl Mtrls, 2n. MAFF, Lonon, UK. Mñ, R., Aurr, J., Aurr, A., Mrtínz, S., Gómz, A., Lmus, C., Hurt, R. n Ly, J. (2009). Entr sur n or sur n rsus or n sp. Cml omposton n n vtro rlty o ns. Lvsto Rsr or Rurl Dvlopmnt. 21(2). Mrn, A.S., Domnus, F.N., Gooy, B.S., On, R.P., Rêo, A.C., Ftur, C., Corrê, R.P. n Slv, F. (2015). Prouton n ml omposton o tr surn ultvrs rown unr A lmt ontons. Rvst Brslr Zootn. 44(11): Muñoz, E. n Gonzálz, R. (1998). Cñ zúr ntrl pr stmulr l onsumo volunt lmntos volumnosos n vs. Rvst Cun Cn Aríol. 31: Nto, G.B., Squr, G.R., Rs, R.A., Nour, J.R., Rot, M.T.P. n Rot, A.P.D.T. (2007). Óxo álo omo tvo n nslm n--çúr. Rvst Brslr Zootn. 36(5): Pt, F.M., Alvrz, J., Pllps, J.D. n Eln, R.B. (2002). Surn s Cttl F: Prouton n Utlzton. Unvrsty o Flor, Extnton. In: ttp://orn.ronomy.ws.u/crops/surcn. Prston, T.R. (1977). Nutrtv vlu o sur n or rumnnts. Tropl Anml Prouton. 2(2): Prston, T.R. n Ln, R.A. (1978). Surn s ttl. Prt I: Nutrtonl onstrnts n prsptvs. Worl Anml Rvw. 27:7-12. Quroz, O.C.M., Nusso, L.., Sntos, M.C. n Souz, D.P. (2005). Sur n sl ompr wt trtonl rou sours on prormn o ry ows. Sl Prouton n Utlston: Prons o t XIVt Intrntonl Sl Conrn, July 2005, Blst, Nortrn Irln, p.257. Rnnr, D.V. n Jos, A.L. (1978). Surn s potntl or or ttl. Pro. Smnr on Stlzton o Surn Prouton, Knpur, In. Roxs, B.D. (1985). Surn n ts yprouts or nml. Anml Prouton Tnoloy. 1: Sntos, M.C., Nusso, L.G., Mouro, G.B. Smt, P. Mr, L.J. n Rro, J.L. (2009). Nutrtv vlu o sur n sl trt wt ml tvs. Sn Arultur. (Pr, Brzl) 66(2): Srwr, M., Ns, M., Ajml Kn, M. n Mustqu, M. (2006). Cml Composton, Hr Yl n Nutrtv Vlu o Pnum ntotl n Pnnstum orntl or Nl Bulos t Drnt Clppn Intrvls. Asn-Austrlsn Journl o Anml Sn. 19(2): Townsn, C.R., Cost, N.L., Torrs, R.A., Sors, J.P.G., Prr, R.G.A. n Mlãs, J.A. (2006). Avlção ronôm vrs n--çúr pr ns orrros m Ronôn. Rvst Cntí Proução Anml. 8:15-20 Sntos, M.C., Nusso, L.G., Mouro, G.B., Smt, P., Mr, L.J. n Rro, J.L. (2009). Nutrtv vlu o sur n sl trt wt ml tvs. Sn Arultur (Pr, Brzl). 66(2):

14 SAS Insttut, (2002). SAS/STAT usr s u. SAS Insttut In, Cry Tlly, J.M.A, n Trry, R.A. (1963). A twost tnqu or t n vtro ston o or rops. Journl o Brts Grssln Soty. 18(21): Vn Sost, P.J., Rortson, J.B. n Lws, B.A. (1991). Mtos or try r, nutrl trnt r n non-str royrt n rlton to nml nutrton. Journl o Dry Sn. 74: